Η ∆ΕΗ ΑΕ σχεδιάζει τη µετατροπή του µεγαλύτερου ποταµού της Ελλάδας σε µια σειρά από
τεχνητές λίµνες µε την κατασκευή διαδοχικών µέγα-φραγµάτων και υδροηλεκτρικών σταθµών.
Εταιρίες ιδιωτικών συµφερόντων σχεδιάζουν επίσης την κατασκευή επιπλέον φραγµάτων στον
ποταµό.
Έχουν εξετασθεί, οι πραγµατικά εναλλακτικές λύσεις παραγωγής και εξοικονόµησης ενέργειας
στο νοµό Γρεβενών, ώστε να αποφευχθούν αµφιλεγόµενες επεµβάσεις µεγάλης κλίµακας, µε
µη αναστρέψιµες αρνητικές συνέπειες για τα φυσικά οικοσυστήµατα και ενδεχοµένως τις
τοπικές κοινωνίες;
Παράλληλα µε την κατασκευή των φραγµάτων, η νέα διπλή σιδηροδροµική γραµµή υψηλών
ταχυτήτων (Καρπερού- Κοζάνης) σχεδιάζεται από τον ΟΣΕ να διέλθει εντός της κοιλάδας του
ποταµού.
Μήπως µε µια εναλλακτική χάραξη θα µπορούσε να αποφευχθεί η καταστροφή της κοιλάδας
του Αλιάκµονα;
Ποταµός Αλιάκµονας
Τµήµα της περιοχής κατάκλυσης από τον ταµιευτήρα του υπο-µελέτη φράγµατος Ελαφίου
στο νοµό Γρεβενών.
*Το υπόµνηµα αυτό έχει ως στόχο να ενηµερώσει, να προβληµατίσει και να θέσει ερωτήµατα σε όλους
τους ενδιαφερόµενους φορείς, υπηρεσίες και πολίτες, σε τοπική, περιφερειακή ή και εθνική κλίµακα. Το
θέµα των µεγάλων φραγµάτων και των επιπτώσεων τους σε επίπεδο περιβαλλοντικό, κοινωνικό και
οικονοµικό είναι ιδιαίτερα εκτεταµένο ώστε να αναπτυχθεί εκτενώς και µε κάθε λεπτοµέρεια στο παρόν
υπόµνηµα.
1
Καλλιστώ: Περιβαλλοντική οργάνωση για την άγρια ζωή και τη φύση
Αλιάκµονας: Ο µεγαλύτερος ποταµός της Ελλάδας.
Ο ποταµός Αλιάκµονας είναι ο µεγαλύτερος ποταµός της Ελλάδας. Πηγάζει και εκβάλλει εξ’ ολοκλήρου
σε Ελληνικό έδαφος. Οι πηγές του εντοπίζονται στο όρος Γράµµος και Βόιο. Το ποτάµι διασχίζει τους
νοµούς Φλώρινας, Καστοριάς, Κοζάνης, Γρεβενών, Ηµαθίας και Πιερίας και εκβάλει στον Θερµαϊκό
κόλπο µετά από µια διαδροµή 297 χιλιοµέτρων. Η λεκάνη απορροής του καταλαµβάνει έκταση
µεγαλύτερη των 9000 τετραγωνικών χιλιοµέτρων. Η µέση ετήσια παροχή του Αλιάκµονα είναι 3.9
δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα νερού και αποτελεί σηµαντικό υδατικό κεφάλαιο για τη ∆υτική Μακεδονία.
1.
Κατασκευασµένα και σχεδιαζόµενα φράγµατα στον ποταµό
Αλιάκµονα.
Λόγω της υψηλής υδατικής παροχής του ποταµού Αλιάκµονα καθώς και του γεγονότος ότι ο ποταµός
πηγάζει και εκβάλλει εξ’ ολοκλήρου σε Ελληνικό έδαφος, απαλλάσσοντας την Ελληνική πολιτεία από
διασυνοριακές διαπραγµατεύσεις και συµφωνίες για τη διαχείριση των υδάτων του, η κατασκευή
µεγάλων φραγµάτων στον ποταµό ξεκίνησε από την δεκαετία του 1970.
Στον ποταµό Αλιάκµονα λειτουργούν οι υδροηλεκτρικοί σταθµοί (ΥΗΣ)
Πολύφυτου στο ν. Κοζάνης,
Σφηκιάς και Ασωµάτων (διπλό φράγµα) στο νοµό Ηµαθίας, µε συνολική ισχύ 798 MW.
Από την κατασκευή των τεσσάρων αυτών φραγµάτων 60 περίπου χιλιόµετρα από το αρχικό µήκος του
ποταµού έχουν ήδη
µετατραπεί σε τεχνητές λίµνες (ταµιευτήρες). Ανάντη της τεχνητής λίµνης
Πολύφυτου κατασκευάζεται το πέµπτο στη σειρά φράγµα κοντά στη Ι.Μ Ιλαρίωνα στο νοµό Γρεβενών.
Ανάντη της τεχνητής λίµνης που θα σχηµατισθεί από την λειτουργία του φράγµατος Ιλαρίωνα και σε
απόσταση λίγων εκατοντάδων µέτρων σχεδιάζεται (φάση προµελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων) η
κατασκευή ενός ακόµα µέγα- φράγµατος του φράγµατος Ελαφίου, επίσης στο νοµό Γρεβενών.
Αξιοσηµείωτο είναι ότι στην περίπτωση που κατασκευασθεί και το φράγµα του Ελαφίου το τµήµα του
ποταµού Αλιάκµονα που διέρχεται από το νοµό Γρεβενών θα µετατραπεί εξ’ ολοκλήρου σε µια τεράστια
τεχνητή λίµνη.
Στον εποπτικό χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι κατασκευασµένες τεχνητές λίµνες στον ποταµό
Αλιάκµονα, η λεκάνη απορροής καθώς και η πορεία του ποταµού στη ∆. Μακεδονία.
Ο ποταµός Αλιάκµονας µε τα ήδη κατασκευασµένα φράγµατα και τις τεχνητές λίµνες που έχουν
δηµιουργηθεί µέχρι σήµερα
Αλιάκµονας: Ο µεγαλύτερος ποταµός της Ελλάδας.
Ο ποταµός Αλιάκµονας είναι ο µεγαλύτερος ποταµός της Ελλάδας. Πηγάζει και εκβάλλει εξ’ ολοκλήρου
σε Ελληνικό έδαφος. Οι πηγές του εντοπίζονται στο όρος Γράµµος και Βόιο. Το ποτάµι διασχίζει τους
νοµούς Φλώρινας, Καστοριάς, Κοζάνης, Γρεβενών, Ηµαθίας και Πιερίας και εκβάλει στον Θερµαϊκό
κόλπο µετά από µια διαδροµή 297 χιλιοµέτρων. Η λεκάνη απορροής του καταλαµβάνει έκταση
µεγαλύτερη των 9000 τετραγωνικών χιλιοµέτρων. Η µέση ετήσια παροχή του Αλιάκµονα είναι 3.9
δισεκατοµµύρια κυβικά µέτρα νερού και αποτελεί σηµαντικό υδατικό κεφάλαιο για τη ∆υτική Μακεδονία.
